21 jun Ispoljavanje seksualne nemoći – IMPOTENCIJA
Proces psihoseksualnog sazrijevanja dovodi do izgradnje polnog identiteta. Na osjećanje pripadnosti muškom, odnosno ženskom polu utiču prije svega biološke karakteristike jedinke (hromozomske karakteristike, hormonski sistem, unutrašnji i spoljašnji polni organi i sekundarni polni znaci). Sve biološke karakteristike koje određuju pol jedinke u najvećem broju slučajeva međusobno su usklađene.
Pored bioloških činilaca, značajni za izgradnju i učvršćivanje polnog identiteta i seksualne uloge koja iz tog proizilazi, su i psihosocijalni činioci. Od važnosti su: vaspitanje u porodici i široj sredini od ranog djetinjstva i kasnije, doživljena iskustva, stavovi i vrijednosti sredine kojoj induvidu pripada itd.
Seksualno ponašanje proizilazi iz seksualnog identiteta i služi zadovoljenju polnog nagona. Na seksualno ponašanje utiču od doživljaja seksualne želje i potrebe, preko pratećeg emocionalnog stanja, seksualne privlačnosti partnera, sanjarenja u kojima se te želje i potrebe zadovoljavaju, preko seksualno obojenih igara, samozadovoljenja, do samog sekusalnog akta i načina kako se on obavlja.
Partneri, bilo da je riječ o muškarcu ili ženi, mogu ispoljavati seksualnu nemoć. Nesposobnost muškarca da u određenoj situaciji obavi seksualni odnos se označava terminom impotencija. Ta nefunkcionalnost se javlja u svim periodima seksualne zrelosti i može se ispoljiti kao primarna, kada muškarac nikada nije ostvario seksualni odnos, ili kao sekundarna impotencija koja traje jedno određeno vrijeme, gde je do njenog javljanja muškarac bio seksualno aktivan.
U izvjesnom broju slučajeva impotencija je organski uslovljena nerazvijenošću ili anomalijama polnih organa, ili neurološkim lezijama. Impotencija je često propratna pojava nekih hroničnih bolesti, kao što je dijabetes, koji utiče opštu vitalnost organizma, gdje bolesnik posjeduje umanjenu želju za seksualnim odnosima.
Međutim, kada je muškarac normalno razvijen i organski zdrav, razloge za impotenciju pronalazimo u njegovom emotivnom stanju. Nerijetko je uzročnik impotentnosti opterećenost anksioznošću ili drugim različitim strahovima; negativna osjećanja prema partnerki; opterećenost poslovnim zahtjevima itd.
Dominantan strah koji opterećuje muškarca tokom seksualnog čina je strah od neuspjeha koji može biti dovoljan uzrok da do stvarnog neuspijeha na kraju i dođe. Neke osobe i bez objektivnih razloga same sebi dokazuju kako nisu vrijedni muškarci i kako im pri pokušaju seksualnog čina vjerovatno neće uspjeti da zadovolje partnerku.
Opterećenost veličinom polnog organa je čest uzrok takvog mišljenja, kada mišljenjem dominiraju ideje koje uslovljavaju kompleks niže vrijednosti, te muškarac o sebi misli: “Ja sam bezvrijedan jer mi je mali”. Svakako da ovaj kompleks nije opravdan u realnosti, ako uzmemo u obzir činjenicu da je, pored klitorisa, samo prva trećina vagine osjetljiva na stimulaciju, onda ima logike razmišljati da je većina muškaraca sasvim dobro opremljena za funkcionalan seksualni život i da je navedena misao nerealna.
Muškarci koji imaju problem sa potencijom skoro bez izuzetka razmišljaju: “Ne osjećam se muškarcem, ako ne mogu da uradim “to” sa ženom”. Jasno je da seks predstavlja zadovoljstvo, ali to je samo osjećaj i ne dokazuje ništa drugo.
Hajde da probamo da poradimo još malo na tome, i da vidimo do čega ćemo doći. Ako nam je jasno da seks od muškarca ne stvara čovjeka ili ako ga ne poništava kao čovjeka, postavlja se pitanje šta bi muškarac izgubio ukoliko ne može da funkcioniše seksualno? Šta gubi, svoju muškost ili veliko zadovoljstvo? Dakle, gubi zadovoljstvo, ne unutrašnju valjanost i vrijednost.
Sa potencijom nerijetko imaju problema plašljivi, nesamostalni, previše egocentrični, samoživi, neasertivni i nedovoljno sociializovani muškarci. S druge strane, stavovi i ponašanje partnerke mogu doprinjeti pojavi impotencije. Ženina pasivnost u seksualnom odnosu, ravnodušnost prema koitusu, netaktična reagovanja na muškarčeve povremene teškoće u intimnom kontaktu ponekada destabilizuju, naročito osjetljivije muškarce. Posebno negativno djeluje njeno nezadovoljstvo i agresivno ponašanje, potcenjivanje muškosti ili upoređivanje sa drugim muškarcima koje je intimno upoznala.
Ukoliko se ne radi o težim psihičkim devijacijama ili organskoj prirodi poremećaja impotencija se tretira psihoterapijski.
Bez obzira na različitost uzroka, samo ispoljavanje impotencije je uvijek isto: negativne emocije u vidu straha i anksioznosti fiziološki dovode do toga da muškarac ne može da se opusti i ima probleme sa erekcijom, te uprkos želji ne uspijeva u seksualnim odnosima. Stoga je terapija usmjerena ka eliminisanju straha i anksioznosti pri čemu se, umjesto ovih negativnih emocija, forsira želja za opuštanjem i postizanjem zadovoljstva, ali bez zahtjeva za uspjehom po svaku cijenu.
Helena Rosandić
